Blokowanie dzianiny – co to jest?

Opublikowane przez Ala Szyntor w dniu

Blokowanie dzianiny - co to jest?

Zanim z dumą spojrzysz na to, co zrobiłaś na drutach lub szydełku, zastanów się, czy nie warto zablokować swojej robótki. Czym jest blokowanie dzianiny, jak to się robi i który sposób jest najlepszy? O tym mowa w dzisiejszym artykule!

O blokowaniu dzianiny można napisać porządny rozdział w książce. Jednak na początek wystarczy, że dowiesz się, czym jest i poznasz dwie metody blokowania robótki. W międzyczasie sprzedam Ci kilka patentów dotyczących pielęgnacji dzianiny. Tradycyjnie dla ułatwienia zostawiam spis treści:

Zaczynamy!

Blokowanie dzianiny – co to jest?


Blokowanie dzianiny to inaczej nadanie ostatecznego kształtu robótce. Dzięki temu zabiegowi nasza dzianina zdecydowanie lepiej się układa, a my jesteśmy w stanie „wydobyć” piękno i charakter tworzącego ją splotu (dotyczy to szczególnie wzorów strukturalnych i ażurowych).

Sweter Burda 10/2011
Wzór swetra: Burda 10/2011

Często pytacie się, co robię, że moje rzeczy wyglądają jak po zdjęciu z maszyny dziewiarskiej (niektórzy nawet podejrzewają mnie o jej używanie :D). Odpowiedź już za chwilę!

Sposoby blokowania dzianiny


Najczęściej wyróżniamy dwie metody blokowania robótki:

  • na mokro
  • na sucho

Blokowanie na mokro, jak się domyślasz, odbywa się z wykorzystaniem wody (możemy więc wysnuć wniosek, że dzianinę blokujemy praktycznie po każdym jej praniu). Z kolei do blokowania robótki na sucho wykorzystuje się najczęściej żelazko, z użyciem pary wodnej lub bez.

Oba sposoby omówimy w dalszej części artykułu.

Czy zawsze trzeba blokować dzianinę?


Oczywiście, że nie! Decyzja o blokowaniu zależy tylko i wyłącznie od Ciebie. Warto jednak poznać możliwości, jakie daje nam ten proces.

Blokowanie ma ogromne znaczenie w robótkach zrobionych na szydełku – serwetach czy chustach, które po zakończeniu często wyglądają jak wyjęte psu z gardła. To wręcz niezbędny etap w wykończeniu tego typu prac.

blokowanie serwet na szydełku
Specjalistą od szydełka jest moja mama, choć sama te małe serwetki zrobiłam w wieku 13 lat.

Z kolei blokowanie dzianiny, która ledwo co zeszła z drutów, jest już kwestią wysoce indywidualną. Niewątpliwie zabieg ten pozwala nam wyprostować brzegi swetra (jeśli zrobiono go z części, blokowanie odbywa się przed ich zszyciem) oraz wyrównać oczka. Nie wszyscy jednak widzą sens w blokowaniu dzianiny robionej na drutach. Jedno jest pewne – po praniu i tak będziesz do tego zmuszona.

Blokowanie dzianiny a rodzaj włókien


Blokowanie ma zastosowanie przede wszystkim dla dzianin składających się z naturalnych włókien, szczególnie tych pochodzenia zwierzęcego. Włókna roślinne (bawełna, len) podobno blokuje się trudniej niż zwierzęce (alpaka, wełna merynosów), choć osobiście nie zauważyłam większej różnicy.

Blokowanie włókien syntetycznych daje nam raczej marne efekty, dlatego jeśli rozważasz zrobienie chusty z akrylu, to zastanów się, czy gra jest warta świeczki.

Akcesoria do blokowania


Przed blokowaniem można zaopatrzyć się w szpilki dziewiarskie, którymi przypinamy robótkę do maty do blokowania dzianin. Ważne jest, by szpilki wykonano ze stali nierdzewnej. W przeciwnym wypadku rdza zabrudzi dzianinę podczas suszenia (wiele osób poleca igły do iniekcji, dostępne w aptekach).

Do większych projektów (chusty zrobione na szydełku) użyj specjalnych zestawów igieł do blokowania. Dzięki igłom osadzonym w plastikowych bloczkach blokowanie dzianin o dużych rozmiarach przebiega znacznie szybciej, bez konieczności używania szpilek. Miejsca blokowania po wyschnięciu dzianiny nie wyciągają się i nie są widoczne.

Zestaw igieł do blokowania KnitPro Mindful

Szpilki i mata nie zawsze będą nam potrzebne. Jeśli ich użycie nie jest konieczne (a nie zawsze jest), do blokowania wystarczą Ci ręcznik i kawałek czystej podłogi.

Istnieją również długie druty do blokowania – mają one zastosowanie głównie do chust. Spotkałam się też z ramą do blokowania dzianin dużych rozmiarów, jednak nie posiadam żadnej z tych rzeczy.

Pomocne może okazać się żelazko. Nie zapomnijmy o taśmie krawieckiej, która pomoże nam oznaczyć docelowe wymiary blokowanej robótki.

Te i inne akcesoria z łatwością zastąpisz innymi, tańszymi zamiennikami. Kup w aptece igły do iniekcji, które nie będą wyginać się pod naporem dzianiny. Jako podłoże do blokowania wykorzystaj zaś dziecięce puzzle piankowe (polecam!), gąbkę tapicerską lub styropian.

Za chwilę poznasz dokładnie dwa sposoby blokowania: na mokro i na sucho. Omówimy to na przykładzie swetra na drutach.

Blokowanie dzianiny na mokro – 1. sposób


Pierwszy sposób blokowania to nic innego jak namoczenie lub delikatne zwilżenie naszej robótki wodą i pozostawienie jej do wyschnięcia na płasko. W zależności od tego, co blokujemy i z czego zostało to zrobione, modyfikujemy tę metodę według naszych potrzeb.

1. Moczenie lub spryskanie wodą.


Na początku musimy potraktować naszą robótkę wodą. To, jak zachowa się w tym momencie, zależy od wielu czynników, m.in. od składu włóczki, jakiej użyłaś, od rodzaju ściegu, czy też od rozmiaru drutów.

Przyjmuje się, że większość rodzajów naturalnej przędzy można zamoczyć w wodzie. Delikatne włókna, jak merynos czy kaszmir, wystarczy lekko nią spryskać, kiedy nasz sweter leży już na ręczniku lub macie do blokowania. Nie należy też zbyt długo moczyć dzianiny – wyjmujemy ją, gdy widzimy, że włókna w całości przyjęły wodę.

Jeśli blokuję rzecz zrobioną z nieznanej mi wcześniej włóczki, nazywam to „randką w ciemno”. Nie będę ukrywać – zawsze stresuje mnie ten moment.

Dzianina pod wpływem wody rozciąga się bowiem jak guma balonowa i nie wiem, jak będzie wyglądać po całkowitym wyschnięciu. Idealnym przykładem jest wełna merynosa w czystej postaci (bez dodatków innych włókien). Sweter z tego rodzaju wełny jest o dwa rozmiary większy po praniu, dlatego ważne jest, by w trakcie pracy przerabiać oczka ciasno.


Sweter na drutach najbardziej rozciąga się przy jego pierwszym kontakcie z wodą.


Czy można się do tego w jakiś sposób przygotować? Jak najbardziej! Niektórzy zalecają namoczenie i pranie włóczki również przed jej użyciem (czego nie zrobiłam ani razu). Warto pamiętać też o robieniu próbek i sprawdzeniu, jak zachowają się w kontakcie z wodą. Dobrym pomysłem jest dzierganie swetrów o mniejszych rozmiarach, wiedząc, że po praniu i tak się rozciągną (szczególnie tych z wełny merynosa). I najważniejsze – warto blokować sweter już w trakcie jego dziergania. Dzięki temu mamy największą szansę zrobić go w wymarzonym rozmiarze i unikniemy rozczarowań związanych z jego pielęgnacją.

próbka obliczeniowa

Temperatura wody ma znaczenie?

Pamiętaj, by użyta woda nie była gorąca – najlepiej trzymać się temperatury 30 st. C. W przeciwnym wypadku robótka sfilcuje się (zrobi się sztywna jak trup) i będzie niezdatna do użytku.

Czy dodawać coś do wody?

Podczas blokowania robótki nie ma takiej konieczności. Jeśli jednak korzystam z płynu do płukania (bo nie toleruję zapachu mokrej wełny), to dosłownie w mikroskopijnych ilościach. Z kolei przy kolorowej dzianinie dodaję octu, aby ten zatrzymał barwnik we włóknach. Blokując zaś serwety lub ozdoby na szydełku można je przy okazji nakrochmalić.

blokowanie dzianiny co to jest
Do jasnej dzianiny nie ma większego sensu dodawać octu (pierwszy raz dodałam w ramach eksperymentu).
blokowanie dzianiny co to jest
Blokuję wszystko – Abruzzo Sweater, Czapkę Klasyczną, a nawet Siatkę Ali.

2. Delikatne odsączenie nadmiaru wody.


Czas wyciągnąć naszą robótkę z wody! Robimy to powoli, delikatnie odsączając jej nadmiar rękoma. Następnie kładziemy robótkę na ręcznik, dalej odbierając z niej wodę (zwykle zużywam tu cały sztab ręczników). Aby przyspieszyć ten proces możemy zawinąć robótkę w ręczniku jak tortillę (pokazywałam to na Instagramie w wyróżnionych relacjach).

Niewątpliwie jest to dość nieprzyjemny etap – widok swetra wyciąganego z wody potrafi przyprawić o zawał! Z tego powodu wiele osób wybiera spryskiwanie dzianiny wodą niezależnie od grubości i rodzaju przędzy.

Jakie praktyki podczas odsączania są zakazane? Pod żadnym pozorem nie należy wykręcać, wyżymać, ani rozciągać naszej robótki!

3. Suszenie na płasko czy wieszanie?


Kolejnym etapem blokowania na mokro jest pozostawienie robótki do całkowitego wyschnięcia.

Jeśli powiesisz wilgotny sweter na suszarce, z dużym prawdopodobieństwem otrzymasz sukienkę. Dlatego dzianinę suszymy na płaskim podłożu.*

W trakcie schnięcia nasza robótka będzie naturalnie kurczyć się (choć nie wróci do rozmiarów sprzed blokowania). Jeżeli tego nie chcemy, musimy użyć szpilek.

*Jedynym znanym mi wyjątkiem, gdzie można powiesić mokrą robótkę, jest chusta – klamerkami przyczepiamy jej długi, górny brzeg. Oczywiście można też blokować chusty na płasko.

blokowanie na mokro szpilki

Kiedy potrzebne są szpilki?

Szpilki „blokują” dzianinę przed jej kurczeniem się i zniekształceniem w trakcie suszenia. Korzystamy z nich wtedy, kiedy zależy nam na uzyskaniu ściśle określonych rozmiarów i kształtów naszej dzianiny. Używając szpilek, potrzebujemy takiego podłoża, w które swobodnie się nimi wbijemy.

blokowanie swetra na mokro
Przy pomocy szpilek „zablokowałam” wilgotny sweter na pożądaną szerokość i długość. Dodatkowo brzegi nie wywinęły się do środka, dzięki czemu ich szycie będzie łatwiejsze.

Bez szpilek nie obejdzie się blokowanie szydełkowych chust (tutaj można posłużyć się również specjalnymi drutami do blokowania) czy serwet.

Kiedy szpilki nie są potrzebne?

Jeśli Twój sweter (szalik czy czapka), pod wpływem wody mocno się rozciągnął i wolałabyś, żeby choć trochę wrócił do swoich wyjściowych wymiarów – połóż go swobodnie na ręczniku. Robótkę układaj równo i symetrycznie – czyli tak, jak powinna według Ciebie ostatecznie wyglądać.

Tak właśnie zalecam blokowanie Candy Wool Sweater i My Very First Sweater!

Niezależnie od tego, czy używasz szpilek czy nie, pamiętaj, by nie suszyć dzianiny bezpośrednio na słońcu ani na grzejniku. I ostatnie – zanim dzianina nie wyschnie, nie mierz jej!

Blokowanie dzianiny na sucho – 2. sposób


Po ilości tekstu możesz domyślić się, który z wymienionych sposobów blokowania robótki jest znacznie szybszy i łatwiejszy. Blokowanie dzianiny na sucho nie daje jednak tak spektakularnych efektów jak na mokro. Coś za coś.

Blokowanie na sucho przydaje się w sytuacji, gdy nie mamy kawałka podłogi, na którym moglibyśmy dniami i nocami suszyć mokrą dzianinę. W tym wypadku traktujemy ułożoną i suchą robótkę parą z żelazka, unikając bezpośredniego kontaktu.

Blokowanie na sucho
Blokowanie na sucho.

I tym sposobem dotarliśmy do końca tego wpisu!

Ściskam, Ala!




Ala Szyntor

Cześć! Jestem zapaloną fanką dziergania. Pokażę Ci, że robienie na drutach nie jest wcale takie trudne... Wystarczy tylko chcieć!

5 komentarzy

Stroiczka · 25 stycznia 2022 o 20:14

Bardzo merytoryczny artykuł o blokowaniu 🙂 Chyba najbardziej wyczerpujący ten właśnie temat. Dziękuję 🙂
A propo’s zrobiłam sobie czapkę na drutach. Skład ok. 50% wełny i 50% akrylu.
Nie wiedziałam o blokowaniu i założyłam ją na długą górską wyprawę. Śnieżyca sprawiła, że czapka dość mocno zawilgotniała i już czułam na głowie, że coś z nią jest nie tak, więc ją ściągnęłam i oniemiałam ..jeden wielgachny flak nie czapka 🙁
W domu ją zupełnie zmoczyłam i dalej według instrukcji lekko pougniatałam w ręczniku. Ułożyłam następnie na pożądany mniejszy rozmiar. Po wyschnięciu nie była jednak tak mała, sprężysta i śliczna jak bezpośrednio po zrobieniu. Wynika z tego, że blokowanie nie pomogło lub zrobiłam je za późno? ale jednak zrobiłam:) Czy może powinnam robić jeszcze mniejsze czapki? 🙂

Ala Szyntor · 31 stycznia 2022 o 12:54

Cześć, bardzo Ci dziękuję! Powinnaś robić mniejsze czapki – oczka w robótce pod wpływem wody ułożyły się i spłaszczyły, w efekcie robótka zmieniła swoje wymiary. Nie martw, ja też kiedyś popełniłam ten błąd i zrobiłam pierwszą czapkę dla dziecka, która spokojnie wejdzie na głowę dorosłego słonia.

Marta · 17 stycznia 2023 o 21:44

Cześć 🙂 Nigdy nie słyszałam o „blokowaniu dzianiny” – dzięki za ten materiał 🙂
Zaczęłam szukać informacji gdy zauważyłam, że czapki, które zrobiłam z włóczek DROPS (100% wełna) rozciągnęły się. Jest mi wstyd bo jedna z czapek była prezentem …
Robiłam je krok po kroku wg instrukcji na stronie DROPSa. Piszesz w odpowiedzi na jeden z komentarzy, że należy robić mniejsze czapki – rozumiem przez to, że instrukcje DROPS są błędne bo nie uwzględniają rozciągania? Lub może powinna być informacja na końcu instrukcji by gotową robótkę właśnie „zablokować”?
Ostatnie pytanie – „mniejsze czapki” – mniej oczek czy może mniejsze druty.

Dokładnie też się nad tym zastanawiałam · 3 września 2023 o 08:38

Czy w takim razie wszystkie wzory są tak naprawdę złe, bo wszystko się rozciągnie?? :((

Ala Szyntor · 22 października 2023 o 12:50

Nie, po prostu próbka we wzorach i wymiary powinny być podane już po blokowaniu. U mnie tak jest.

Możliwość komentowania została wyłączona.